Movimento Opositor a Reganosa

Po Jorge Porto [*]
05.07.2007

A finais de maio e principios de xuño, o bloqueo de dous buques gaseros na bocana da ría de Ferrol, que se dirixían a unha planta regasificadora no interior da ría, tivo ampla repercusión. Eses bloqueos foron parte dunha loita iniciada fai varios anos, loita que non é contra a planta en si, senón pola súa localización no exterior da ría. A historia empeza en 1990, cando Enagás era unha empresa pública. A localización da planta estaba prevista en cabo Prioriño, fóra da ría, onde se ía a construír o actual porto exterior de Ferrol.

Pero en 1996 o PP privatizou Enagás e o proxecto de Prioriño foi abandonado. Entón aparece o empresario Roberto Tojeiro, amigo persoal de Manuel Fraga, promovendo o proxecto Reganosa (Regasificadora do Noroeste SA) como ampliación das súas instalacións petroquímicas no concello de Mugardos, situado fronte a Ferrol, alén da ría.

A mediados do 2000, a Xunta, presidida por Fraga, asina un documento secreto garantíndolle a Reganosa a rendibilidade se os beneficios non eran os esperados. O documento aclara que a localización dentro da ría require un investimento menor e esixe a Endesa e Fenosa que consuman unhas cantidades mínimas de gas a prezos aceptables, aínda que haxa subministradores máis baratos. Como guinda desta cacicada, Fraga, con diñeiro público, constrúelle ao seu amigo Tojeiro o corredor de Mugardos, que aínda que polo seu nome parece indicar que une a Autoestrada do Atlántico con Mugardos, en realidade acaba nas portas de Reganosa. Máis descaro, imposible.

Como a planta dentro da ría é unha ameaza porque se atopa rodeada de casas e está a 800 metros de Mugardos e a 1.200 de Ferrol (a lei di que estas plantas teñen que estar a 1.500 metros do núcleo de poboación máis próximo), como, en caso de problemas, os gaseros só poderían abandonar a ría con marea alta e coa axuda de remolcadores (a lei di que terían que saír polos seus propios medios), e como, ademais, a planta toma auga mariña para regasificar o gas licuado, que logo retorna máis fría e con sustancias químicas, afectando ao medio ambiente dunha ría da que viven máis de 600 mariscadores, Reganosa suscitou unha gran oposición. Para organizar a loita por situar Reganosa fose da ría formouse unha plataforma, o Comité Cidadán de Urxencia, que desde 2001 vén tomando diferentes iniciativas.

Ao longo destes anos, en numerosas ocasións e ámbitos viuse a longa man do poder empresarial, empezando polos medios de comunicación, que parecen boletíns de Reganosa. O seu tendenciosidad e censura alcanzou cotas desmesuradas, demostrándose unha vez máis que a burguesía entende por liberdade de expresión o dereito a que sexa ela a que decida de que se informa e como se informa. Obviamente, esa longa man tamén tivo efectos políticos. O cambio de postura sobre Reganosa do PSOE e o BNG provocou dimisións de concelleiros ferroláns de ambos os partidos e abriu unha seria crise no Bloque. De feito, ese cambio de postura e a súa proposta de privatizar Astano son dúas das razóns que explican o afundimento do BNG nas pasadas municipais (perdeu un terzo dos seus votos na comarca; dous terzos no caso do concello de Ferrol).


Noutra orde de cousas, destituíron a un presidente da Autoridade Portuaria, ameazouse con recortarlle as subvencións públicas a entidades como o Ateneo Ferrolán, etc.

A última mostra de que as institucións están ao servizo dos intereses empresariais tivémola durante a entrada dos gaseros, con todos os peiraos da ría pechados pola Garda Civil do Mar, a brutal actuación dos antidisturbios, que mallaron indiscriminadamente a todo bicho vivente polas rúas de Ferrol, nunhas escenas que recordaban a represión en tempos da ditadura, e a detención do patrón maior da confraría de mariscadores.

Evidentemente, o Comité Cidadán merécese un recoñecemento. Pero ten un punto débil: non fai énfase nos aspectos de clase do problema. Coa idea de sumar forzas, limita as súas formulacións ao denominador común de todos os opositores a Reganosa, enfocando o tema desde unha óptica fundamentalmente legalista e medioambientalista, e deixando de lado os aspectos que poidan abrir contradicións políticas. De feito, este enfoque levou a nomear presidente de honra do Comité Cidadán ao tenente xeral Gabeiras, que foi xefe do Estado Maior do Exército coa UCD. Para os marxistas, con todo, o obxectivo das loitas non é soamente obter unhas determinadas reivindicacións, senón que, tamén e sobre todo, deben servir para preparar as condicións que permitan acabar coa causa de fondo de situacións como esta. Reganosa é outra proba máis de que a democracia burguesa é unha máscara que encobre unha ditadura do capital. Por iso o marxismo non aspira a que o Estado burgués e as súas institucións sexan neutrais, non aspira a liberalos dos seus vínculos co capital, senón a cambiar a orde social existente. Porque se non o cambiamos, calquera avance é temporal e será revertido no futuro, como ilustra gráficamente o brutal retroceso nas conquistas do movemento obreiro europeo. Por iso, os enfoques interclasistas, aínda que poidan parecer os mellores, son en realidade un erro.

[*] Jorge Porto é Afiliado ao PCG de Ferrol e presidente do Comité de Empresa de Pull&Bear do Grupo INDITEX.

Publicado no xornal "El Militante"
__________________________